نواع صرع

صرع‌ها در حالت کلی به دو دسته صرع منتشر (گرندمال) و صرع موضعی (پارسیل) تقیسم بندی می‌شوند. صرع موضعی خود به دو زیرشاخه صرع ساده (بدون بیهوشی) و صرع مرکب (همراه با بیهوشی) تقسیم می‌شود. شایعترین نوع صرع در میان بزرگسالان صرع پارسیل مرکب است. در کودکان تشنج‌های تونیک – کلونیک شایعتر است، بیشتر از سه چهارم کودکان مبتلا به صرع، از این نوع تشنج رنج می‌برند، صرع پتی مال یا ابسانس یا کوچک دومین نوع شایع صرع در کودکان است که بعد از رسیدن به سن بلوغ از بین می‌رود.

صرع بزرگ یا تشنج تونیک – کلونیک معروفترین نوع صرع، صرع منتشر (Grand mal) است. این صرع هنگامی رخ می‌دهد که مناطق حرکتی مغز دچار عارضه شده‌است و اسپاسمهای شدید و بیهوشی را دربردارد. در اغلب موارد صرع اصلی، قبل از آغاز حمله و غش به بیمار یک حالت درونی دست می‌دهد که این اخطار خوانده می‌شود. این حالت در لاتین Aura نامیده می‌شود و می‌تواند به صورت روانی یا جسمی باشد. مثل شنیدن صدایی (جسمی) و یا احساس خوشبختی یا بدبختی (روانی). بیمار ممکن است بوی مشخصی را حس کند و یا گمان کند که نور درخشندهای می‌تابد. بعد از چند لحظه بیمار بیهوش می‌افتد که این مرحله کوتاه، تونیک است که تمام ماهیچه‌ها متشنج و منقبض می‌شوند، تنفس بیمار قطع می‌شود و رنگش نیز ممکن است کبود شود. مرحله بعدی کلونیک است که اندامها تکانهای مختصری می‌خورند. در خلال این مدت بیمار ممکن است زبانش را گاز بگیرد.

مراحل علائم تشنج تونیک – کلونیک به ترتیب زیر است:

• تحریک پذیری یا رفتارهای غیرعادی به مدت چند دقیقه پیش از بروز تشنج (Aura).
• اسپاسم و انقباض عضلات که 30 ثانیه طول می‌کشد و بیمار در طی آن بیهوش شده و به زمین می‌افتد و تنفس نامنظم می‌شود.
• حرکات پرشی اندامها یا صورت که می‌تواند از 20 ثانیه تا چند ساعت طول بکشد. در این مرحله ممکن است بیمار زبانش را گاز بگیرد و کنترل مثانه یا روده را از دست بدهد.
• پس از آنکه تشنج متوقف شد، ممکن است بیمار تا چند دقیقه و به ندرت تا ده دقیقه بیهوش باقی بماند.
• بعد از بازگشت هوشیاری کودک معمولاً گیج است و سردرد دارد و ممکن است به خواب رود.

صرع کوچک یا تشنج ابسانس صرع کوچک (Petit mal)، که در آن مناطق حسی دستگاه عصبی مرکزی دچار آسیب می‌شود. در بین بچه‌ها شایع است که معمولاً تشنج آنی است و یک لحظه به طول می‌انجامد. کودک بازی را متوقف کرده و ساکت می‌ایستد در حالی که یک حالت سستی و بیحالی در صورتش دیده می‌شود. پس صرع کوچک عبارتست از زایل شدن شعور برای مدتی کوتاه، بدون اینکه در بیمار تشنج یا زمین خوردگی و یا Aura دیده شود. این نوع صرع یکی از شایعترین صرعها نزد کودکان و دانش آموزان است. رنگ پریده، چشمانش به یک نقطه خیره شده و از اطراف خود بی خبر است. مدت آن حتی امکان دارد بسیار کوتاه بوده و قابل رویت نباشد. شروع آن از سه تا سیزده سالگی است که اگر درمان اصولی شود برای همیشه از بین می‌رود و در غیر اینصورت در سنین بالاتر به صرع بزرگ تبدیل خواهد شد.

از علل این نوع صرع، تومورها، حوادث، تصادف، ضربه‌های مغزی و... را می‌توان بیان کرد. از نشانه‌های بارز صرع کوچک که می‌توان در کلاس درس مشاهده کرد، نحوه نوشتن املا دانش آموزان است که ممکن است در حین حمله، دو یا سه خط از املا را جا بیندازند. پس از حمله علاوه بر رنگ پریدگی، سستی و بی‌حالی، احساس خواب به کودک دست خواهد داد.

پس در طی این نوع حمله تشنجی، کودک برای 10 تا 15 ثانیه هوشیاری خود را از دست می‌دهد و به فضا خیره می‌شود و فعالیتهای معمول وی متوقف می‌شود اما به زمین نمی‌افتد. و پس از بازگشت هوشیاری، کودک چیزی از حمله خود به یاد نمی‌آورد.

صرع موضعی هوشیاری بیمار در این نوع صرع مختل نمی‌شود و تظاهرات صرعی به صورت حرکتی ظاهر می‌شود. ابتد از یک نقطه شروع شده و به تدریج سایر قسمتهای بدن را فرا می‌گیرد. به این نوع صرع، صرع جانسونی نیز می‌گویند. البته نوع دیگر صرع موضعی حرکتی بدون انتشار است که تشنج فقط در یک عضو ظاهر شده و در همان جا باقی می‌ماند. مدت حمله حدود یک تا دو دقیقه‌است ولی ممکن است در بعضی از افراد مدتها طول بکشد. فرمی از صرع است که کمتر شایع است، صرع موضعی یا پارشیال خوش‌خیم که سبب حرکات پرشی در یک سمت از صورت یا یک اندام می‌شود. همچنین هوشیاری نیز ممکن است مختل شود. در اغلب موارد کودک مبتلا به یک نوع صرع است، با این حال برخی کودکان مبتلا به انواع پیچیده‌تر صرع هستند که ترکیبی از دو یا چند نوع مختلف است